Bé Kém Hấp Thu Chậm Tăng Cân: Hiện Tượng Phổ Biến Nhưng Khó Khắc Phục

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có đến 50% trẻ nhỏ gặp phải tình trạng không tăng cân do kém hấp thu. Đây là hiện tượng phổ biến ở trẻ em và có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, việc khắc phục tình trạng kém hấp thu và chậm tăng cân vẫn là một bài toán khó đối với nhiều bậc cha mẹ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu và các lưu ý khi chăm sóc trẻ kém hấp thu.

1. Nhận Biết Dấu Hiệu Không Tăng Cân Do Khả Năng Hấp Thu Kém

Để đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ, các bậc phụ huynh thường dựa vào các tiêu chí về chiều cao và cân nặng theo chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Một đứa trẻ được coi là phát triển tốt nếu đạt chuẩn về các chỉ số này. Tuy nhiên, nếu bé không đạt tiêu chuẩn hoặc có các dấu hiệu dưới đây, có thể con bạn đang gặp vấn đề về khả năng hấp thu dinh dưỡng:

• Không tăng cân trong 2 tháng liên tiếp: Một trong những dấu hiệu đầu tiên mà các bậc phụ huynh cần chú ý.

• Không đạt tiêu chuẩn chiều cao và cân nặng theo mốc thời gian quan trọng: Ví dụ như ở các thời điểm 6 tháng, 12 tháng, 2 tuổi, và 5 tuổi.

• Sút cân so với tháng trước: Nếu trẻ bị giảm cân hoặc không duy trì được cân nặng qua các tháng, đây có thể là dấu hiệu rõ rệt của vấn đề kém hấp thu.

Ngoài việc chậm tăng trưởng, trẻ kém hấp thu còn xuất hiện các triệu chứng do thiếu hụt dinh dưỡng, bao gồm:

• Mắt mờ, thường xuyên chảy nước mắt: Có thể do thiếu vitamin A.

• Dễ bị chảy máu, bầm tím, xuất huyết: Do thiếu vitamin K và C.

• Thiếu máu: Nguyên nhân là do thiếu sắt, vitamin B12 hoặc folate.

Ngoài ra, trẻ cũng có thể gặp các vấn đề tiêu hóa như phân có mùi hôi, đi ngoài phân mỡ hoặc bụng bị đầy chướng. Đây là những dấu hiệu cần đặc biệt quan tâm khi chăm sóc trẻ.

2. Nguyên Nhân Trẻ Kém Hấp Thu Thường Không Tăng Cân

Tình trạng kém hấp thu ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình tiêu hóa của trẻ, từ việc vận chuyển dinh dưỡng cho đến chức năng của các cơ quan. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ không tăng cân do khả năng hấp thu kém, trong đó phải kể đến những yếu tố sau:

• Trẻ sinh non, sinh mổ: Hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, kích thước đường ruột nhỏ và thiếu hụt các enzym quan trọng, khiến cho dù trẻ ăn đủ bữa nhưng vẫn không hấp thu được dinh dưỡng.

• Rối loạn tiêu hóa, loạn khuẩn ruột: Quá trình tiêu hóa bị ngưng trệ do thức ăn ùn ứ trong ruột, gây khó chịu và khiến trẻ ăn ít hơn.

• Mất cân bằng dinh dưỡng: Chế độ ăn thiếu đa dạng với quá nhiều chất béo hoặc tinh bột, nhưng lại thiếu đạm và vitamin cần thiết.

• Ảnh hưởng của bệnh lý: Những trẻ thường xuyên ốm đau, sử dụng kháng sinh dài ngày hoặc có các bất thường về cơ quan tiêu hóa như gan, mật, tụy, ruột, dễ gặp tình trạng kém hấp thu.

• Dị ứng thực phẩm: Trẻ có thể bị dị ứng hoặc không dung nạp lactose, gluten, đạm bò… Những phản ứng này gây tiêu chảy, khó tiêu, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng.

Các vấn đề trên khiến quá trình tăng cân của trẻ trở nên chậm chạp, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng. Khi đề kháng của trẻ suy giảm, việc hấp thu lại càng khó khăn hơn, tạo nên vòng luẩn quẩn khó khắc phục.

3. Những Lưu Ý Khi Chăm Sóc Trẻ Kém Hấp Thu

Chăm sóc trẻ kém hấp thu đòi hỏi sự kiên trì từ phụ huynh. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để giúp bé cải thiện khả năng hấp thu và tăng cân bền vững.

3.1. Không Ép Trẻ Ăn

Việc ép trẻ ăn chỉ khiến bé thêm căng thẳng và dẫn đến biếng ăn tâm lý. Điều này có thể làm tình trạng kém hấp thu trở nên nghiêm trọng hơn. Thay vì ép trẻ, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Chế biến món ăn hấp dẫn: Trang trí đẹp mắt để kích thích sự hứng thú của trẻ.

• Thay đổi thực đơn hàng tuần: Giúp trẻ không cảm thấy nhàm chán với bữa ăn.

• Cố định giờ ăn: Duy trì thời gian ăn và thời lượng bữa ăn một cách khoa học.

3.2. Cung Cấp Đủ Năng Lượng Trong Chế Độ Ăn

Thay vì tập trung vào việc bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, việc cung cấp đủ năng lượng cho bé mỗi ngày là điều quan trọng hơn trong giai đoạn bám đuổi cân nặng. Các thực phẩm giàu năng lượng như tinh bột, chất béo là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, phụ huynh cần hạn chế việc cho trẻ ăn quá nhiều đồ ăn nhanh hay uống nước ngọt có ga.

3.3. Bổ Sung Lợi Khuẩn Cho Bé Hấp Thu Tốt

Bổ sung lợi khuẩn qua các sản phẩm men vi sinh là giải pháp hiệu quả giúp cải thiện tình trạng loạn khuẩn ruột. Các loại men vi sinh chứa nhiều lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Một liệu trình bổ sung men vi sinh thông thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng.

3.4. Cho Trẻ Ăn Thành Nhiều Bữa Nhỏ Trong Ngày

Trẻ kém hấp thu thường gặp khó khăn trong việc tiêu hóa một lượng lớn thức ăn trong mỗi bữa. Vì vậy, phụ huynh nên chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Các món ăn xay nhuyễn hoặc nấu chín kỹ cũng giúp trẻ dễ dàng tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.

3.5. Khích Lệ Trẻ Vận Động Thể Chất

Vận động thể chất giúp trẻ tăng cường tuần hoàn máu, kích thích hệ tiêu hóa và tăng cảm giác đói, từ đó giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Các hoạt động thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, chơi bóng, hay đạp xe sẽ giúp trẻ phát triển cơ và xương, duy trì cân nặng bền vững.

3.6. Thăm Khám Dinh Dưỡng Khi Cần Thiết

Nếu tình trạng kém hấp thu và chậm tăng cân của trẻ không được cải thiện sau một thời gian, phụ huynh nên đưa bé đi thăm khám tại các cơ sở y tế hoặc gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và có phác đồ điều trị phù hợp.

Kết Luận

Tình trạng trẻ kém hấp thu và chậm tăng cân là vấn đề đáng lo ngại, nhưng không phải là không thể khắc phục. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp chăm sóc hợp lý sẽ giúp bé dần cải thiện khả năng hấp thu và phát triển khỏe mạnh hơn. Hãy luôn kiên trì và tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết để đảm bảo con bạn có một nền tảng dinh dưỡng vững chắc cho tương lai.