Nóng sốt kèm tiêu chảy ở trẻ em: Khi nào cần lo lắng và cách xử trí phù hợp

Nóng sốt kèm tiêu chảy là triệu chứng thường gặp ở trẻ em, và điều này thường khiến các bậc phụ huynh lo lắng, bối rối về cách xử trí. Trong nhiều trường hợp, đây có thể chỉ là những phản ứng tự nhiên của cơ thể trẻ nhằm chống lại các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc nắm rõ nguyên nhân và biết cách xử trí đúng cách tại nhà là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển bình thường của trẻ. Hãy cùng tìm hiểu về tình trạng nóng sốt kèm tiêu chảy, những nguyên nhân tiềm ẩn và cách xử lý hiệu quả trong bài viết này.

1. Tại sao trẻ bị tiêu chảy thường đi kèm sốt?

Nóng sốt kèm tiêu chảy ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường thuộc về hai nhóm chính: nhiễm khuẩn và tổn thương cơ quan. Dưới đây là những lý giải cụ thể về hai nhóm nguyên nhân này.

1.1. Sốt kèm tiêu chảy là cơ chế tự nhiên của cơ thể chống lại nhiễm khuẩn

Sốt và tiêu chảy thường đi liền với nhau khi cơ thể trẻ bị nhiễm khuẩn. Khi các tác nhân như vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch của trẻ bắt đầu phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể (sốt) để tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Nhiều loại vi sinh vật gây bệnh, đặc biệt là virus và vi khuẩn, không thể tồn tại ở nhiệt độ cao.

Sốt cũng thúc đẩy các cơ chế bảo vệ của cơ thể, giúp kích hoạt hoạt động của bạch cầu và các tế bào phòng vệ khác. Đây là lý do tại sao sốt có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang cố gắng tự bảo vệ khỏi nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc kiểm soát nhiệt độ sốt cũng cần phải được thực hiện đúng cách để tránh các biến chứng như co giật do sốt cao.

1.2. Sốt có thể cảnh báo tổn thương ở các cơ quan

Sốt kèm tiêu chảy không chỉ là dấu hiệu của nhiễm trùng mà còn có thể là tín hiệu cảnh báo về sự tổn thương của các cơ quan khác trong cơ thể. Các tổn thương này có thể bao gồm nhiễm trùng đường tiêu hóa, nhiễm trùng đường tiết niệu, và thậm chí là tổn thương các vùng trung tâm thần kinh như não, vỏ não. Khi các cơ quan quan trọng bị tổn thương, hệ thần kinh sẽ phản ứng bằng cách gây ra sốt.

Mức độ sốt cũng có thể giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng tiêu chảy. Ví dụ, khi trẻ bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa nặng, như lỵ trực trùng, trẻ có thể sốt rất cao, thậm chí lên đến 39-40 độ C. Trong khi đó, với các trường hợp nhẹ hơn như tiêu chảy do lỵ amip, trẻ chỉ bị sốt nhẹ.

2. Sốt siêu vi có thể gây tiêu chảy ở trẻ em

Sốt siêu vi hay sốt virus là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tiêu chảy kèm sốt ở trẻ. Các virus gây bệnh như cúm A, B, COVID-19, Rhinovirus hoặc virus Dengue có thể xâm nhập vào niêm mạc ruột, gây tổn thương và tiết ra độc tố. Điều này làm giảm khả năng tiết dịch bảo vệ của ruột, dẫn đến các tổn thương vi nhung mao ruột và cản trở quá trình hấp thu dinh dưỡng, nước và điện giải.

Trẻ bị sốt siêu vi thường có các triệu chứng như sốt cao, tiêu chảy, đau đầu, mệt mỏi và có thể gặp cứng cổ. Các triệu chứng và mức độ bệnh có thể khác nhau tùy vào cơ địa và sức đề kháng của trẻ, cũng như loại virus gây bệnh.

3. Nóng sốt kèm tiêu chảy ở trẻ em có đáng lo ngại không?

Trong nhiều trường hợp, sốt kèm tiêu chảy chỉ là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự nhiễm khuẩn và sẽ tự giảm dần sau khi tình trạng nhiễm trùng được kiểm soát. Nếu trẻ chỉ sốt nhẹ dưới 38 độ C và các triệu chứng không quá nghiêm trọng, các bậc phụ huynh có thể theo dõi tình trạng của con tại nhà mà không cần quá lo lắng.

Tuy nhiên, nếu nhiệt độ của trẻ lên đến 38,5 độ C hoặc cao hơn, việc hạ sốt bằng thuốc Paracetamol có thể là cần thiết. Sốt cao không chỉ gây nguy hiểm do có thể dẫn đến co giật mà còn là dấu hiệu của các bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm khuẩn đường ruột hoặc viêm phổi. Trong những trường hợp sau, phụ huynh nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt và tiêu chảy.

• Trẻ có biểu hiện quấy khóc, không đáp ứng với kích thích, thờ ơ.

• Sốt kèm phát ban hoặc co giật.

• Tiêu chảy có máu hoặc phân đen.

• Trẻ đã được bù nước nhưng vẫn tiếp tục sốt cao.

4. Cách xử trí tại nhà khi trẻ tiêu chảy kèm sốt

Trong khi chờ được tư vấn từ bác sĩ, cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản tại nhà để giúp trẻ giảm sốt và cải thiện tình trạng tiêu chảy. Dưới đây là một số gợi ý xử lý mà các bậc phụ huynh có thể tham khảo:

4.1. Hạ sốt cho trẻ

Khi trẻ bị sốt kèm tiêu chảy, ưu tiên hàng đầu là hạ sốt cho trẻ trước. Để làm điều này, các mẹ có thể:

• Tắm hoặc lau mồ hôi cho trẻ bằng nước ấm, đảm bảo phòng kín gió và nước có nhiệt độ từ 36-39 độ C.

• Mặc quần áo mỏng, thoáng mát và thấm mồ hôi để giúp trẻ dễ thoát nhiệt.

• Đặt trẻ ở nơi thoáng mát, không có gió lùa.

Nếu trẻ trên 6 tháng tuổi, cha mẹ có thể sử dụng Paracetamol với liều 10-15mg/kg cân nặng mỗi 4-6 giờ, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

4.2. Bù nước và điện giải

Trẻ bị sốt và tiêu chảy rất dễ mất nước, do đó, việc bù nước và điện giải là vô cùng quan trọng. Cha mẹ có thể bù nước cho trẻ bằng các dung dịch như:

• Nước đun sôi để nguội.

• Dung dịch Oresol hoặc nước chanh muối.

• Nước gạo rang hoặc sữa mẹ (nếu trẻ còn bú).

Bù nước từng ngụm nhỏ, thường xuyên, đặc biệt sau mỗi lần trẻ đi ngoài.

4.3. Bổ sung men vi sinh

Bổ sung men vi sinh có thể giúp giảm thời gian mắc tiêu chảy và khôi phục sự cân bằng vi sinh đường ruột của trẻ. Các lợi khuẩn như Lactobacillus và Bifidobacterium đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ niêm mạc ruột và giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn.

Men vi sinh đa chủng có thể giúp trẻ nhanh chóng phục hồi sau đợt tiêu chảy, đồng thời hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.

Kết luận

Nóng sốt kèm tiêu chảy là hiện tượng phổ biến ở trẻ nhỏ, thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra kỹ lưỡng. Bằng cách theo dõi sát sao và xử lý đúng cách tại nhà, cha mẹ có thể giúp trẻ nhanh chóng vượt qua tình trạng này và khôi phục sức khỏe.