Trẻ Chậm Nói Có Phải Bị Tự Kỷ Không?
Trẻ Chậm Nói Có Phải Bị Tự Kỷ Không?
Chậm Nói Là Gì?
Chậm nói là một trong những vấn đề phát triển ngôn ngữ phổ biến ở trẻ em, có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, điều quan trọng là không phải tất cả trẻ chậm nói đều mắc hội chứng tự kỷ. Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa chậm nói và tự kỷ, chúng ta cần tìm hiểu về hội chứng tự kỷ cũng như những biểu hiện của nó.
Tự Kỷ Là Gì?
Tự kỷ là một dạng bệnh lý của não bộ, đặc trưng bởi sự rối loạn phát triển thần kinh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tự kỷ có thể liên quan đến sự thay đổi cấu trúc của tiểu não, thùy trán, và thùy thái dương, cùng với sự thiếu hụt trong hoạt hóa cấu tạo lưới và bất thường về sinh hóa thần kinh. Những yếu tố này thường xuất phát từ những gen bất thường.
Trong những năm gần đây, tỷ lệ trẻ mắc tự kỷ đã có xu hướng gia tăng, với tần suất 1 trên 100 trẻ. Đặc biệt, trẻ trai có khả năng mắc bệnh này cao hơn trẻ gái từ 4 đến 6 lần.
Biểu Hiện Của Tự Kỷ
Trẻ mắc tự kỷ thường có những biểu hiện nổi bật, bao gồm:
Kỹ Năng Tương Tác Xã Hội Kém: Trẻ thường không biết chỉ tay, ít giao tiếp bằng mắt, ít cử chỉ giao tiếp, và thường chơi một mình mà không chia sẻ với người khác. Họ thường chỉ làm theo ý thích của mình mà không quan tâm đến thái độ và cảm xúc của người khác.
Bất Thường Về Ngôn Ngữ: Trẻ có thể chậm nói, đã nói được nhưng sau đó lại không nói, hoặc phát âm vô nghĩa. Họ thường có giọng nói khác thường, có thể thiếu diễn cảm hoặc nói nhanh, nói ríu lời, hoặc nói rất to.
Bất Thường Về Hành Vi và Thói Quen: Trẻ tự kỷ có thể có những hành vi định hình như đi kiễng gót, quay tròn người, hay lắc lư. Họ cũng có những thói quen rập khuôn, như đi đúng một đường, ngồi đúng một chỗ, và có sở thích thu hẹp, ví dụ như chỉ thích chơi một loại đồ chơi nhất định.
Hành Vi Tăng Động: Khoảng 70% trẻ tự kỷ có biểu hiện tăng động và không phản ứng với các nguy hiểm xung quanh.
Trẻ Chậm Nói Có Phải Bị Tự Kỷ?
Mặc dù chậm nói là một trong những dấu hiệu khá điển hình của hội chứng tự kỷ, nhưng không phải lúc nào trẻ chậm nói cũng đồng nghĩa với việc trẻ mắc tự kỷ. Trên thực tế, có khoảng 1/4 trẻ bị chậm nói, trong đó một số trẻ vẫn phát triển bình thường và có thể đạt được mốc phát triển như những trẻ khác vào tuổi lên 2.
Chậm nói có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như các vấn đề về lưỡi và vòm miệng, hoặc các vấn đề về thính giác. Những trẻ chậm nói hoặc chậm phát triển nhưng có các dấu hiệu giao tiếp bình thường như giao tiếp bằng mắt, giao cảm tốt với người thân và vận động như trẻ bình thường không nhất thiết phải là trẻ tự kỷ.
Dấu Hiệu Cảnh Báo Trẻ Chậm Nói Có Nguy Cơ Mắc Tự Kỷ
Dưới đây là 5 dấu hiệu mà cha mẹ cần chú ý, cho thấy trẻ chậm nói có nguy cơ mắc bệnh tự kỷ:
Khi 12 tháng tuổi, trẻ không nói bập bẹ: Đây là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên mà cha mẹ cần lưu ý.
Khi 12 tháng tuổi, trẻ không biết chỉ ngón tay hoặc không có những cử chỉ điệu bộ giao tiếp phù hợp: Sự thiếu hụt trong khả năng giao tiếp không lời có thể là một chỉ báo quan trọng.
Khi 16 tháng tuổi, trẻ chưa nói từ đơn: Đây cũng là một mốc quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ.
Khi 24 tháng tuổi, trẻ chưa nói được câu 2 từ hoặc nói chưa rõ: Điều này có thể cho thấy sự chậm phát triển trong kỹ năng ngôn ngữ của trẻ.
Trẻ bị mất đi kỹ năng ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội đã có ở bất kỳ lứa tuổi nào: Đây là một dấu hiệu nghiêm trọng và cần được kiểm tra ngay.
Khi Nào Nên Thăm Khám?
Cách tốt nhất để xác định liệu trẻ có mắc tự kỷ hay không là đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín, có chuyên môn cao trong lĩnh vực phát hiện và điều trị tự kỷ. Các bác sĩ và chuyên gia tâm lý có thể thực hiện các đánh giá cần thiết để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Kết Luận
Chậm nói có thể là một dấu hiệu của hội chứng tự kỷ, nhưng không phải tất cả trẻ chậm nói đều bị tự kỷ. Việc hiểu rõ về các dấu hiệu và biểu hiện của tự kỷ, cũng như các nguyên nhân khác dẫn đến chậm nói, là rất quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ. Cha mẹ nên theo dõi sự phát triển của trẻ một cách chặt chẽ và tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia khi cần thiết.
>> Xem thêm
