Uống nhiều lợi khuẩn có sao không? Mỗi ngày uống bao nhiêu là đủ?

Việc bổ sung lợi khuẩn (Probiotics) đã và đang trở thành một xu hướng chăm sóc sức khỏe phổ biến, đặc biệt là với các mẹ đang nuôi con nhỏ. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc liệu uống nhiều lợi khuẩn có tốt không, có tác dụng phụ gì và bao nhiêu là đủ để duy trì sức khỏe mà không gây hại. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về lợi khuẩn, vai trò của chúng đối với cơ thể, và cách bổ sung sao cho hợp lý.

1. Lợi khuẩn là gì?

Lợi khuẩn là những vi sinh vật sống, thường được bổ sung vào cơ thể với mục tiêu cải thiện sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch. Các loại lợi khuẩn như men vi sinh hoặc những sản phẩm chứa lợi khuẩn (sữa chua, dưa muối, rau củ lên men…) có thể được sử dụng hàng ngày mà không cần chỉ định của bác sĩ.

Việc sử dụng lợi khuẩn đã được chứng minh là an toàn và có lợi cho sức khỏe khi được tiêu thụ đúng liều lượng. Tuy nhiên, như với bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào, việc lạm dụng lợi khuẩn có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

2. Vai trò của lợi khuẩn đối với cơ thể

Lợi khuẩn sống cộng sinh trong cơ thể và giúp duy trì sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và hại trong hệ vi sinh vật đường ruột. Việc bổ sung lợi khuẩn đều đặn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như:

• Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa: Đây là lợi ích phổ biến nhất và được quan tâm nhiều nhất của lợi khuẩn. Ở trẻ em, lợi khuẩn giúp phòng ngừa và điều trị các rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, chướng bụng, khó tiêu, và biếng ăn.

• Tăng cường hệ miễn dịch: Hệ thống miễn dịch được điều chỉnh và củng cố bởi sự cân bằng của hệ vi sinh đường ruột. Lợi khuẩn giúp kích thích các tế bào miễn dịch và ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu hóa.

• Cải thiện sức khỏe da và giảm dị ứng: Một số nghiên cứu cho thấy lợi khuẩn còn giúp làm đẹp da, giảm thiểu tình trạng dị ứng và căng thẳng, đồng thời cân bằng tâm trạng.

3. Uống nhiều lợi khuẩn có sao không?

Mặc dù lợi khuẩn có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc uống quá nhiều lợi khuẩn có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, việc bổ sung lợi khuẩn quá liều có thể dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và gây ra các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, dị ứng, phát ban da, và thậm chí nhiễm trùng.

Trong cơ thể, cả lợi khuẩn và hại khuẩn đều tồn tại song song và cần duy trì ở trạng thái cân bằng. Khi lượng lợi khuẩn được bổ sung quá nhiều, nó có thể làm rối loạn hệ vi sinh, gây ra tình trạng mất cân bằng, dẫn đến việc lợi khuẩn có thể trở thành "hại khuẩn" trong một số trường hợp.

4. Hậu quả khi bổ sung quá nhiều lợi khuẩn

Rối loạn tiêu hóa

Đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón là các vấn đề tiêu hóa phổ biến nhất mà người uống nhiều lợi khuẩn có thể gặp phải. Triệu chứng này thường xảy ra do số lượng lợi khuẩn tăng lên đột ngột trong ruột, tạo ra lượng khí thừa, khiến cơ thể cảm thấy khó chịu. Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh thường dễ gặp phải các vấn đề này hơn do hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu.

Tăng mức độ dị ứng

Một số sản phẩm chứa lợi khuẩn có thêm các thành phần phụ như đậu nành, trứng, sữa... có thể gây dị ứng, đặc biệt ở những người có cơ địa nhạy cảm. Nếu bổ sung quá nhiều lợi khuẩn từ các nguồn này, nguy cơ dị ứng sẽ càng tăng cao.

Tăng nguy cơ nhiễm trùng

Trong một số trường hợp hiếm gặp, việc bổ sung quá nhiều lợi khuẩn có thể gây nhiễm trùng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như trẻ đang ốm, trẻ sau phẫu thuật, hoặc trẻ mắc bệnh mãn tính. Các triệu chứng nhiễm trùng bao gồm sốt cao, buồn nôn, tiêu chảy... Tuy nhiên, các trường hợp này thường rất hiếm và ít nghiêm trọng hơn so với nhiễm trùng do hại khuẩn.

Tăng nguy cơ phát ban da

Một số chủng lợi khuẩn có thể kích thích sản xuất histamin, gây ra ngứa, sưng đỏ hoặc phát ban da. Đặc biệt, nếu dùng quá liều lợi khuẩn thuộc nhóm này, nguy cơ gặp phải các triệu chứng trên sẽ tăng cao.

Đau đầu

Bổ sung lợi khuẩn từ các thực phẩm lên men như dưa muối, kim chi, hoặc sữa chua có thể gây tác động nhẹ đến hệ thần kinh trung ương do chứa các axit amin như tyramine và histamin. Nếu tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này, nguy cơ đau đầu cũng sẽ tăng.

5. Hướng dẫn bổ sung lợi khuẩn đúng cách

Để tránh các tác dụng phụ không mong muốn, việc bổ sung lợi khuẩn cần tuân thủ liều lượng và cách thức hợp lý. Dưới đây là một số cách bổ sung lợi khuẩn an toàn và hiệu quả:

Bổ sung lợi khuẩn từ nguồn đáng tin cậy

• Từ men vi sinh: Hiện nay trên thị trường có nhiều loại men vi sinh khác nhau. Hãy chọn các sản phẩm từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng và độ an toàn của sản phẩm.

• Từ thực phẩm muối chua: Nếu chọn bổ sung lợi khuẩn từ thực phẩm muối chua như dưa muối, kim chi, hãy tự muối hoặc mua từ những nguồn đáng tin cậy để đảm bảo vệ sinh.

• Từ sữa chua: Sữa chua là một nguồn lợi khuẩn dễ tiếp cận và an toàn. Nên chọn các thương hiệu nổi tiếng và được bảo quản đúng cách để tránh vi khuẩn có hại phát triển.

Liều lượng hợp lý

Mỗi ngày, chỉ cần bổ sung từ 1-2 tỷ lợi khuẩn là đủ để duy trì sự cân bằng vi sinh trong đường ruột. Đối với trẻ nhỏ, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn liều lượng cụ thể.

Không lạm dụng

Mặc dù lợi khuẩn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc lạm dụng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Hãy bổ sung lợi khuẩn đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

6. Kết luận

Uống lợi khuẩn mỗi ngày có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, cần chú ý không lạm dụng và bổ sung đúng liều lượng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Hãy bổ sung lợi khuẩn từ các nguồn thực phẩm an toàn, đáng tin cậy và luôn lắng nghe cơ thể để điều chỉnh lượng lợi khuẩn một cách hợp lý.